Termin egzaminu z Biochemii Klinicznej: 28, 29 i 30 czerwca 2023 od godziny 09:00
Zagadnienia egzaminacyjne 2023
- Receptory a transdukcja sygnału przez błony komórkowe.
- Białka G – rodzina białek G; klasyfikacja, budowa, działanie.
- Natura chemiczna, synteza i transport jodotyronin we krwi.
- Budowa, synteza i transport hormonów kory nadnerczy we krwi.
- Zróżnicowanie mechanizmów oddziaływania hormonów na receptory komórkowe (hormony peptydowe i białkowe, jodotyroniny, hormony steroidowe).
- Zaburzony metabolizm lipoprotein a procesy miażdżycowe.
- Lipoproteiny- ogólna budowa cząstek lipoproteinowych, ich powstawanie i funkcje.
- Lipoproteiny jako forma transportu lipidów we krwi.
- Komórki piankowate i ich rola w rozwoju płytki miażdżycowej.
- Hemoglobiny patologiczne jako czynnik w patogenezie niedokrwistości.
- Powstawanie, metabolizm i wydalanie bilirubiny.
- Jakie są skutki zaburzeń przemian fruktozy i galaktozy?
- Biochemiczne podstawy zaburzeń przemian glikogenu.
- Rola biologiczna i przemiany wewnątrznaczyniowe frakcji HDL.
- Cukrzyca typu I – przyczyny i zaburzenia biochemiczne.
- Cukrzyca typu II – przyczyny i zaburzenia biochemiczne.
- Podstawowe badania laboratoryjne w cukrzycy.
- Rola biologiczna i metabolizm cholesterolu. Rola wątroby w wydalaniu cholesterolu.
- Kancerogeny fizyczne, chemiczne i biologiczne.
- Etapy kancerogenezy i zmiany molekularne w komórkach transformowanych.
- Komórki macierzyste a rozwój nowotworów.
- Udział wątroby w regulacji gospodarki energetycznej organizmu.
- Geny związane z transformacją nowotworową (protoonkogeny, onkogeny, geny supresorowe i naprawy DNA).
- cAMP, IP3 i DG jako wtórne przekaźniki w zjawiskach receptorowych.
- Różnicowanie żółtaczek na podstawie kryteriów diagnostycznych.
- Czym są izoenzymy? – podaj przykłady zastosowania izoenzymów w diagnostyce.
- Diagnostyka laboratoryjna w zawale mięśnia sercowego.
- Pojęcie markera chorób nowotworowych i zastosowanie w diagnostyce.
- Skład białkowy płynów ustrojowych (osocze, płyn MR, płyn śródmiąższowy).
- Degradacja białek ustrojowych – lizosomalna i pozalizosomalna.
- Metabolizm wewnątrznaczyniowy VLDL.
- Hiperlipoproteinemie jako wynik zaburzenia metabolizmu lipoprotein oraz kryteria diagnostyczne pozwalające na ich różnicowanie.
- Znaczenie układu ANF – renina – angiotensyna II – aldosteron w regulacji objętości płynów ustrojowych.
- ANF – charakterystyka i mechanizm działania.
- Układ renina – angiotensyna II – aldosteron i jego mechanizm działania.
- Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej (odwodnienia, przewodnienia).
- Układy buforujące krwi, płynu pozakomórkowego i komórek.
- Regulacja syntezy i aktywności enzymów jako mechanizm regulacji metabolizmu komórki.
- Rola wolnych rodników tlenowych w procesie kancerogenezy.
- Reaktywne formy tlenu (wolne rodniki tlenowe) – powstawanie i ich znaczenie jako czynnika w patogenezie chorób człowieka.
- Efekty oddziaływania rodników tlenowych z DNA.
- Mechanizmy obronne (komórkowe i pozakomórkowe) przed działaniem wolnych rodników tlenowych.
- Molekularne podłoże choroby Alzheimera. Perspektywy terapeutyczne i diagnostyczne.
- Białko amyloidowe i splątki neurofibrylarne jako czynnik w patogenezie choroby Alzheimera.
- Mechanizmy eliminacji frakcji LDL z krwioobiegu.
- Oksydacyjne uszkodzenia biomolekuł (białka, lipidy, DNA) i ich znaczenie dla funkcjonowania komórek.
- Strategie prewencji i leczenia miażdżycy oparte na wiedzy o metabolizmie lipoprotein.
- Dlaczego enzymy są dobrym czynnikiem markerowym wykorzystywanym w diagnostyce?
- Cholera i krztusiec –choroby będące wynikiem upośledzenia działania białek G.
- Receptory wewnątrzkomórkowe, budowa białek receptorowych i mechanizm działania kompleksu hormon – receptor w regulacji ekspresji genów.
- Choroby uwarunkowane nieprawidłową budową lub funkcjonowaniem receptorów komórkowych.
- Natura komórek macierzystych.
- Podział komórek macierzystych ze względu na zdolność do różnicowania i ich pochodzenie.
- Porfirie jako skutek zaburzeń syntezy hemu.
- Witaminy w ochronie antyoksydacyjnej organizmu (A, C, E – charakterystyka triady antyoksydacyjnej).
- Witaminy a funkcjonowanie enzymów.
- Dlaczego niedobór kwasu foliowego lub/i witaminy B12 brany jest pod uwagę w patogenezie niedokrwistości i choroby miażdżycowej?
- Znaczenie diagnostyczne zmian w składzie białek osocza – hipo- i hiperproteinemie.
- Mitochondria a choroby człowieka. Uszkodzenia mtDNA w patogenezie chorób człowieka (choroby mitochondrialne).
- Genom mitochondrialny – charakterystyka. Dlaczego mtDNA łatwiej ulega uszkodzeniom niż DNA jądrowy?
- Charakterystyka tzw. chorób mitochondrialnych (np. KSS, MERRF, MELAS, LHON, Matczyny RP, miopatia oczna).
- Mitochondria. Budowa, rola w procesach energetycznych komórek. Kompleksy mitochondrialnego łańcucha oddechowego.
- Apoproteiny – rodzaje, rola w przemianach frakcji lipoproteinowych.
- Apoptoza i nekroza jako różne mechanizmy śmierci komórki.
- Mechanizm molekularny apoptozy (szlak mitochondrialny).
- Apoptoza jako zjawisko fizjologiczne oraz sposób eliminacji uszkodzonych komórek.
- Działanie kompensacyjne nerek w zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.
- Przemiany i wydalanie związków słabo polarnych egzogennych (reakcje oksydacyjne oraz sprzęgania).
- Ubikwityna i proteasomy – rola w metabolizmie białek.
- Wewnątrzkomórkowa wędrówka białek, kierowanie białek w komórce.
- Makro- i mikroautofagia jako sposób degradacji biomolekuł komórkowych.
- Zmiany na poziomie molekularnym a starzenie się komórek (teoria proliferacyjna i telomerowa).
- Restrykcja kaloryczna jako czynnik spowalniający starzenie na poziomie komórkowym i organizmu.
- Czy starzenie się jest procesem o podłożu genetycznym?
- Wolnorodnikowa i mitochondrialna teoria starzenia.
- Rola i metabolizm żelaza w organizmie człowieka.
- Zaburzenia metabolizmu żelaza a wybrane choroby człowieka (hemochromatoza, miażdżyca…).
- Naturalne antyoksydanty organizmu człowieka i antyoksydanty egzogenne.
- Powstawanie i metabolizm reaktywnych form tlenu w komórkach.
- Współdziałanie enzymów antyoksydacyjnych w metabolizmie reaktywnych form tlenu.
- Przeciwutleniacze egzogenne i ich znaczenie w utrzymaniu równowagi oksydo-redukcyjnej organizmu.
- Źródła obecności uracylu w DNA. Znaczenie obecności uracylu w genach kodujących przeciwciała.
- Rola białka AID w mutagenezie. Czy wzrost poziomu uracylu w DNA może być przyczyną kancerogenezy?
- Kierunki przepływu i regulacja ekspresji informacji genetycznej.
- Wyjaśnij pojęcie zjawisk epigenetycznych oraz ich znaczenie w różnicowaniu komórek.
- Znaczenie procesów epigenetycznych w regulacji ekspresji genów.
- Czy uracyl obecny w DNA może mieć znaczenie regulacyjne?
- Aktywna demetylacja DNA i jej znaczenie w realizacji informacji genetycznej.
- Naprawa DNA typu NER i typu BER.
- Enzymy naprawy DNA – glikozylazy.
- Choroby będące efektem upośledzenia naprawy DNA.
- Ozon i jego właściwości fizyko-chemiczne i mechanizmy działania terapeutycznego ozonu.
- Zastosowanie ozonoterapii (choroby leczone ozonem).
- Dlaczego badanie składu wydychanego powietrza może być przydatne w diagnostyce medycznej
- Testy wydychanego powietrza w medycynie (np Ureazowy test oddechowy)
- Niekodujące RNA – znaczenie biologiczne i perspektywy zastosowań terapeutycznych
- miRNA – powstawanie i mechanizm działania
- Wirusowe zapalenie wątroby (wirusy hepatotropowe)
- Diagnostyczne wykładniki stanów zapalnych.
